انسان هوشمند با چنین پشتوانه ارجمندی از فرهنگ و هنر، توان شگفت انگیز علمی و فنی، مغزهای چاره یاب و دست های کارگر در این جهان بهشت سا، با این همه نعمت روی و توی زمین و دریا ، به مصرف کننده حریص بیگانه از خود ذلیل شده ای بدل شده، مقهور آواری از کالا های ضرور و بیهوده، اما اکثرا در بیم از دست دادن کار و مسکن و آوارگی زن و فرزند.
آزادی، دموکراسی، حقوق بشر کتیبه رنگینی بر سر در بازار آشفته ای ست که سرمایه داری لجام گسیخته واقعا موجود، کالاهای خود را که از جمله به بهای ویرانی آبادیها و کشتار مردم، نابود سازی محیط زیست، خریداری دست اندر کاران حکومت و به راه اندازی جنگ ها، تولید می شود، با تحصیل سود هرچه بیشتر در آن می فروشد. و ما نگاه می کنیم سر در گریبان فرو برده و نگران و مبهوت. کاش مارکس را این بار به دقت می خواندیم و بهتر می فهمیدیم و باز بیشتر می اندیشیدیم. شاید راه به چاره ای می یافتیم.

اشاره مترجم

ترجمه جلد اول «کاپیتال» به زبان فارسی در سال ١۳۵۲، جلد دوم آن در ١۳۵۷ و بخش اول جلد سوم به سال١۳۶۳ توسط حزب توده ایران چاپ و منتشر گردیده است.

مترجم این اثر، آقای ایرج اسکندری، در پیشگفتار جلد اول متذکر شده اند که اساس کارشان ترجمه های کتاب به زبان فرانسه بوده که جمله به جمله با متن اصلی به زبان آلمانی مقایسه و مطابقه شده است.

ترجمه بخش دوم از جلد سوم که پس از فوت آقای اسکندری به من محول شد در سال ١۳۶۸ آماده چاپ بود اما به سبب دگرگونی های سیاسی این سال ها به چاپ نرسید و طی سال های بعد هم چون ناشری یافت نشد نسخه آماده ی چاپ آن در دست من ماند.

اینک با استفاده از امکانات نشر دیژیتال، به کمک دوستانم مهران و آنجلا، کار خود را در دسترس علاقمندان می گذارم.

اخیرا اطلاع یافتم که جلد اول و دوم «کاپیتال» توسط آقای حسن مرتضوی هم ترجمه شده و به چاپ و انتشار رسیده است. من این ترجمه ها را ندیده ام. اما گذشته از اینکه مترجمان در کار خود چه اندازه موفق بوده باشند لازم به اشاره می دانم که این اثر بزرگ، چه جلد اول آن که با نظارت خود نویسنده چاپ و منتشر شده و چه جلد دوم آن که دست نوشته آماده به چاپی نبوده و توسط فریدریش انگلس حک و اصلاح و ویرایش یافته و بخصوص جلد سوم که به شکل انبوهی دست نوشته اغلب ناکامل و بی ترتیب به جا مانده و انگلس با زحمت زیاد و صرف دقت و حوصله و با افزودن و کاستن مطالبی و با تکمله و توضیحاتی در پایان کتاب، به چاپ رسانده است، اثر پر محتوا و تا به امروز بسیار مهمی است در زمینه تئوری اقتصاد، تاریخ و جامعه شناسی، همراه با موضع گیری های سیاسی و حاوی نکته های گاه بسیار پیچیده ایست که حتی برای خواننده دست اندر کار آلمانی زبان هم همیشه به تمامی روشن نیست.

برگردان چنین اثری حتی به زبان های عمده اروپایی که خویشاوندی فرهنگی با زبان آلمانی دارند دشوار است. چه رسد به ترجمه آن به زبان فارسی که هر مترجمی اجبارا واژه ای را به زعم خود تعبیر کرده و در قالب کلمه یا عبارتی می پردازد. در نتیجه فهم ترجمه فارسی بخصوص آنجا که متن اصلی هم پیچیده و گاه ناروشن است بسیار دشوار می شود.

هرچند در ایران بسیاری از مهم ترین آثار ادبی جهان – به طور عمده از زبان های اروپایی- به همت مترجمان توانا و ناشران علاقمند به فارسی برگردانده شده است اما آثار علمی بسیاری به ترجمه نرسیده و نیازمندان اهل فن یا علاقمندان دیگر دسترسی به آن ها ندارند مگر آنکه امکان خواندن آنها را به زبان اصلی یا ترجمه های آنها را به زبان های دیگر داشته باشند.

این کمبود از جمله در زمینه علوم اجتماعی مشهود است. از آنجا که خواننده این گونه آثار کم است نباید در انتظار ناشران حرفه ای بود. بلکه سازمان های علمی کشور وظیفه دارند با تدارک کار هیئت هایی از استادان پژوهشگر صاحب اهلیت در موضوع و با کمک دانشجویان علاقمند و بخصوص به دور از جزر ومدهای سیاسی به این مهم بپردازند.

در مورد ترجمه سه کتاب «کاپیتال» همکاری اقتصاد دانان مسلط به زبان آلمانی و نیز زبان های اصلی اروپایی و استادان زبان شناس فارسی ضروری است تا اولا اصل مطلب درست فهمیده شود و سپس به فارسی قابل فهم و معتبری درآید و آنچه در اصل متن ناروشن است باید کلمه به کلمه ترجمه و منتقل شود.
ترجمه بخش دوم از جلد سوم «کاپیتال» که از روی چاپ بیست و ششم کتاب به سال ١۹۸۵ توسط دیتس فرلاگ برلن منتشر شده جزیی از مواد اولیه برای کار اساسی ترجمه این اثر مهم است. به امیدی که به نحو درست شروع شده و رفته رفته به انجام رسد.

*      *      * 

شرکت کنندگان در همه پرسی ای که بی.بی.سی. لندن در پاییز سال ١۹۹۹ بعمل آورد کارل مارکس را به عنوان پر اهمیت ترین متفکر هزاره دوم میلادی، در مرتبه اول آورده اند. اینشتاین، نیوتن، داروین، توماس فون آکویین، کانت و دکارت در مراتب بعد دانسته شده اند.

هرچند اندیشه های مارکس آنجا که به عمل درآمد یعنی در کشورهای سوسیالیستی، در وحله اول به شکست انجامیده اما این به معنای پیروزی سرمایه داری نیست.

اگربهره کشی ناهنجار و زندگی فلاکت بار کارگران قرن نوزدهم مارکس و اندیشمندانی چون او را به کاوش علل و نقد اقتصاد سیاسی سرمایه داری و چاره یابی واداشته بود، امروزه نابودی نوع بشر و محیط زیست اش مغزهای آگاه را بیمناک کرده است:

انباشت ثروت های بیکران در دست معدودی که حکومت ها را هم در اختیار خود دارند و فقر اکثریت مردم جهان که گرفتار گرسنگی، بی آبی، انواع بیماری های جانگیر و جنگ و جنگ و جنگ مات و بیچاره مانده اند، وحشت برانگیز است.

بیکاری، بحران های مالی، ورشکست اقتصادی ملت ها، نابودسازی فزاینده محیط زیست، سابقه هولناک دو جنگ ویرانگر جهانی و تعداد پر شماری جنگ های ناحیه ای . . . آثار تسلط سرمایه داری بر جهان زمان ما است.

انسان هوشمند با چنین پشتوانه ارجمندی از فرهنگ و هنر، توان شگفت انگیز علمی و فنی، مغزهای چاره یاب و دست های کارگر در این جهان بهشت سا، با این همه نعمت روی و توی زمین و دریا ، به مصرف کننده حریص بیگانه از خود ذلیل شده ای بدل شده، مقهور آواری از کالاهای ضرور و بیهوده، اما اکثرا در بیم از دست دادن کار و مسکن و آوارگی زن و فرزند.

آزادی، دموکراسی، حقوق بشر کتیبه رنگینی بر سر در بازار آشفته ایست که سرمایه داری لجام گسیخته واقعا موجود، کالاهای خود را که از جمله به بهای ویرانی آبادی ها و کشتار مردم، نابودسازی محیط زیست، خریداری دست اندر کاران حکومت و به راه اندازی جنگها، تولید می شود، با تحصیل سود هرچه بیشتر در آن می فروشد. و ما نگاه می کنیم سر در گریبان فرو برده و نگران و مبهوت. کاش مارکس را این بار به دقت می خواندیم و بهتر می فهمیدیم و باز بیشتر می اندیشیدیم. شاید راه به چاره ای می یافتیم.

بهرام حبیبی 
لایپزیگ، آذر ماه ١۳۹۳ 

مشخصات این کتاب: 

Das Kapital Karl Marx Dritter Band Teil II Persisch Farsi: Der Gesamtprozeß der kapitalistischen Produktion (Persian Edition) (Persian) Paperback 

ISBN-13: 978-1505992724
ISBN-10: 1505992729

نسخه پی دی اف