منظومه «ناقوس» نیما از نگاهی دیگر
محمد تقی برومند

20.10.2020

پیروزی انقلاب اکتبر در میهن ما انعکاس وسیعی یافت. شاعران و نویسندگان و مورخین ایرانی با عقاید و سلیقه های گوناگون اجتماعی از جمله ملک الشعرای بهار، استاد بهمن یار، سید اشرف گیلانی، وحید دستگردی، عارف قزوینی، ابوالقاسم لاهوتی و یزدان بخش قهرمان هر یک به فراخور دریافت خود از این انقلاب بزرگ رهایی بخش، نکته ای و سروده ای به فرهنگ غنی ایرانی و جامعه تشنه استقلال و آزادی عرضه داشتند. مقاله حاضر می کوشد نشان دهد که نیما یوشیج نیز در کنار دیگر شاعران و هنرمندان ایرانی، متاثر از انقلاب اکتبر، با لحنی شاعرانه به توصیف این انقلاب پرداخته است.

پیروزی انقلاب اکتبر در میهن ما انعکاس وسیعی یافت. شاعران و نویسندگان و مورخین ایرانی با عقاید و سلیقه های گوناگون اجتماعی هر یک به فراخور دریافت خود از این انقلاب بزرگ رهایی بخش، نکته ای و سروده ای به فرهنگ غنی ایرانی و جامعه تشنه استقلال و آزادی عرضه داشتند. از جمله این شاعران و هنرمندان می توان از ملک الشعرای بهار، استاد بهمن یار، سید اشرف گیلانی، وحید دستگردی، عارف قزوینی، ابوالقاسم لاهوتی و یزدان بخش قهرمان یاد کرد. در این مقاله، منظومه دل انگیز «ناقوس» نیما یوشیج از زاویه دیگری مورد بررسی قرار گرفته و کوشش شده، نشان داده شود که نیما نیز در کنار دیگر شاعران و هنرمندان ایرانی، متاثر از انقلاب اکتبر، با لحنی درخور یک اثر هنری و نیز سربسته، که بی شک زیر تاثیر اختناق سیاسی حاکم در آن دوران  بوده، به توصیف این انقلاب پرداخته است.

تاریخچه نگارش مقاله ای که در پیش رو دارید، خواندنی است. این نقد را محمد تقی برومند (ب. کیوان) در سال 1361 برای انتشار در جلد چهارم فصل نامه شورای نویسندگان و هنرمندان ایران، نگاشت. با یورش به حزب توده ایران و هم زمان توقیف این فصل نامه از سوی حکومت جمهوری اسلامی و سپس مهاجرت اجباری محمد تقی برومند، اصل این مقاله همراه دیگر مطلب های این فصل نامه به دست دستگاه های امنیتی و سرکوبگر رژیم افتاد و از بین رفت. در سال های مهاجرت و زندگی در افغانستان، محمد تقی برومند این مقاله را از نو نوشت. این بار این مطلب در مجله «دنیا»، نشریه سیاسی و تئوریک کمیته مرکزی حزب توده ایران، که در خارج از کشور دور جدیدی از زندگی خود را شروع کرده بود، انتشار یافت، اما بدون ذکر نامی از نویسنده اش!

در اینجا ما این مقاله را با درنظرداشت برداشت نویی که از منظومه نیما یوشیج ارائه داده، برای اطلاع خوانندگان منتشر می کنیم. بدیهی است که این مقاله را در چارچوب زمان خودش و با مُهر و نشان آن زمان باید دید.

برای دریافت مقاله به صورت پی دی اف، لینک زیر را کلیک کنید:

http://www.negaresh.de/pdf/Keyvan_Naghus.pdf

No Comments

Comments are closed.

Share