«به مناسبت دویست سالگی مارکس»
سعید رهنما
در طول سال های پس از مرگ مارکس، افکار و باورهای او را بارها مرده و سپری شده اعلام کرده اند. اما واقعیت ها پیوسته صحت کلیتِ نظرات او و برداشت اش از درک مادی تاریخ را نشان داده است. نوشته ها و تبلیغات دشمنانه بر علیه مارکس کم نیستند. هیچکس به اندازه ی مارکس مورد حمله های خصمانه قرار نگرفته، و دلیل آن واضح است. هیچ کس همچون مارکس کل نظام سرمایه داری، کل نظام قدرت سیاسی و خرافی، و آن هایی را که به این نظام ها آویزان بوده اند، به چالش نکشیده است. اما جالب آنکه افکار مارکس حتی در میان نظریه پردازان حامی سرمایه نیز رسوخ کرده است.